Welkom op mijn blog!

Mijn weblog heeft de titel 'Zweden, een haat-liefdeverhouding'. Zo begon ik in september 2008 met dit blog. Sinds maart 2011 kan ik gelukkig schrijven dat ik weer een 'liefdesverhouding' met Zweden heb!

Als i
k aan Zweden denk, dan denk ik allereerst aan mijn liefde voor de natuur, de rust en de ruimte, het korte exploderende voorjaar met al zijn bloemenpracht, de fantastische winters en de Zweedse taal. Ik mis de uitgestrektheid van het land, het rijden over wegen zonder dat je een auto tegenkomt, maar waar je moet uitkijken voor overstekende elanden. Ik mis mijn plekje in Zweden met aan de ene kant het meer en aan de andere kant het bos met de wolven, elanden, vossen, herten, lynxen en beren. Ik verlang naar de fantastische winters met dikke pakken glinsterende sneeuw in de heldere maneschijn, het lopen door de knerpende sneeuw en het zingen van het ijs als het gaat vriezen dat het kraakt. Ik herinner mij de mooie lange zomeravonden met prachtige zonsondergangen, zittend op de altan en uitkijkend over het meer. Ik mis zelfs het vele werk aan de grote tuin en het klaarmaken van de enorme wintervoorraad hout.
Als ik aan Zweden denk, dan denk ik ook aan wat mij is tegengevallen: De moeilijk toegankelijke arbeidsmarkt, de niet-altijd-zo-geweldige gezondheids- en ouderenzorg, het diepgewortelde Zweden-voor-de-Zweden-gevoel, de klassenstrijd, de jaarlijkse heftig gevoerde openbare discussies over de elandenjacht, de jagershonden en de 'problemen' met de wolven!

En toch...... ik hou van Zweden en heb er vaak heimwee naar. Als je door dit Scandinavische land gegrepen bent, kom je er niet meer van los.
Het liefst zou ik een huisje in Midden-Zweden willen hebben waar ik vanuit Nederland heen kan als ik daar zin in heb. Om te genieten van de natuur en mijn favoriete seizoenen, Zweeds te spreken én mij aan mijn hobby's schrijven en natuurfotografie te wijden!
Wie weet wat de toekomst nog voor mij in petto heeft!!

Terwijl je dit leest hoor je Zweedse en Sami muziek. De muziekvideo's staan helemaal onderaan deze pagina in een gadget en worden automatisch afgespeeld. Als je wilt kun je de muziek stoppen of naar de volgende muziekvideo gaan. Vergeet ook vooral niet de beelden te bekijken van de Zweedse natuur, het Noorderlicht en de Sami cultuur.
Veel plezier!

Je bent/jullie zijn welkom
välkommen/välkomna!!
Groeten/Hälsningar,

Marjon

vrijdag 5 december 2008

Waar woon je goedkoper, in Zweden of Nederland?

Er wordt vaak gezegd dat wonen in Zweden goedkoper is dan in Nederland. De huizen zijn goedkoper, je hoeft niet apart te betalen voor een ziektekostenverzekering, de elektriciteit is er goedkoper, en wellicht zijn er nog meer redenen. Maar is dat wel zo??

Ik heb maar even een rekensom gemaakt, die helaas niet representatief is. Qua inkomsten ben ik uitgegaan van het Nederlandse minimumloon. Wat betreft de kosten voor wonen , ziektekosten en auto in Nederland ben ik uitgegaan van de kosten voor 2 volwassen personen per maand. Bij een eigen woning met hypotheek(in Nederland) ben je waarschijnlijk meer kwijt dan het door mij genoemde bedrag aan huur! Daarnaast heb je dan geen recht op huurtoeslag!


De meeste Nederlanders die naar Zweden verhuizen, tenminste die ik ken en waar ik tegenwoordig over lees, kopen een huis. Dat doen ze vaak uit de overwaarde van de verkoop van hun Nederlandse woning en/of spaargeld.Vanaf €50.000,- heb je al een aardig huis op het platteland vanaf Midden-Zweden en noordelijker! Ik ga er vanuit dat je na aankoop toch nog wel drastisch aan het verbouwen slaat, want veel Zweedse huizen (vnl. op het platteland, bijv. in Dalarna) voldoen qua keuken, badkamer, warmtevoorziening e.d. niet aan de Nederlandse (hoge) eisen. Dus reken ik op een extra post van €200,-- per maand aan hypotheek (als je er een poosje woont en inkomsten hebt, lukt het meestal wel om een hypotheek te krijgen). De elektriciteit in Zweden is goedkoper, maar je verbruikt heel wat meer. Een gemiddeld huishouden(vrijstaand huis) verbruikt 25.000 kWh per jaar à gemiddeld 1 kroon per kWh (Het kan meer of minder zijn bij dezelfde energieleverancier, afhankelijk van te betalen belasting die per provincie kan verschillen). Gebruik van gas komt in Zweden nauwelijks voor. Voor water heb ik niets gerekend, omdat velen op het platteland een eigen waterbron en waterpomp hebben. Kost natuurlijk wel stroom! Hier gaan we dan:

Kosten per maand Nederland : huur €500; gas/elektr/water €160; ziektekostenverzekering uitgebreid 2 volwass. + eigen risico €260; Tel/internet/tv € 70; Totale kosten: €990.

Kosten per maand Zweden: hypotheek €200 ; electriciteit/water €208; geen ziektekostenverzekering; Telefoon/tv/internet 70 + 17(kijk/luistergeld)=€87; Totale kosten: €495

Inkomsten per maand Nederland: Minimumloon netto €1160; Zorgtoeslag €122; Huurtoeslag €258; Totaal inkomsten: € 1540

Totale inkomsten per maand Zweden: minimumloon (nederl. standaard) €1160. Geen huur- en zorgtoeslag.

Inkomsten minus uitgaven Nederland: 550

Inkomsten minus uitgaven Zweden :665

Het verschil is dus 115 euro in het voordeel van Zweden. Maar…… :

Levensmiddelen
Kosten van boodschappen kunnen ongeveer gelijk liggen. Dan moet je in Zweden wel heel bewust inkopen. Toen de Lidl er nog niet was in Zweden, betaalde ik 3 x zoveel voor de boodschappen bij de ICA, Konsum en Hemköp. Als je dus niet naar de Lidl gaat, moet je er toch echt wel op rekenen dat je zeker €200 per maand meer kwijt bent. En dan ben je duurder uit dan in Nederland. Dus…… leg een groentetuin aan, ga bessen e.d. in de geschikte jaargetijden zoeken, maak het fruit uit je tuin in etc. etc.
Elektriciteit
De kosten van je elektriciteit kun je omlaag krijgen door zelf voor hout te zorgen (omgevallen bomen uit bos, op je eigen erf etc.) en te stoken met een houtkachel. Is wel heel veel werk! Kijk ook naar de andere mogelijkheden en laat je goed voorlichten! (Pelletsbrander, Berg – of Meerwarmte, Zonnewarmte! Etc . Dit is wel een behoorlijke investering, maar kan ook veel besparen.)
Vakantiegeld
In Nederland krijg je 8% vakantiegeld per jaar over je jaarinkomen= €1113. Dus bijna 1 extra maand. Dat is per maand bijna €100 meer. In Zweden krijg je wel vakantiegeld, maar dat is een reservering voor de periode dat je vakantie hebt om daaruit je maandloon te betalen.
Autokosten
In Zweden betaal je minder wegenbelasting. Toen ik er woonde, betaalde ik1/4 van het bedrag in Nederland. In mijn geval was dat in Nederland €40 per maand, dus €10 per maand in Zweden(Je betaalt het bedrag eens per jaar in één keer, opdelen in termijnen is niet mogelijk). Maar als je op het platteland woont en voor je werk veel moet reizen, kost je dat wel een heleboel aan benzine en onderhoud auto + winterbanden!. Een groot deel van de reiskosten krijg je bij veel woon-werk verkeer achteraf (bij je inkomstdeklaration) in juni van het daarop volgende jaar terug van de belastingen. N.B. Als je een nieuwe auto wilt aanschaffen, kun je die niet 100% financieren. Je betaalt zelf 20% aan!
Ziektekosten
Wat veel mensen vergeten is dat je heel veel van de ziektekosten in Zweden zelf betaalt. Behalve als je toevallig bij een bedrijf of instelling werkt waar ze een ziektekostenverzekering voor je hebben afgesloten. Dan ben je per maand maar zo’n €13,- kwijt voor het hele gezin! Als je een eigen bedrijf hebt, kun je zo’n verzekering afsluiten als je lid bent van de vereniging van eigenaren van eigen bedrijven!
Voor iemand die dit niet heeft, ziet het kostenplaatje er heel anders uit. Ik heb even op de site van de Landsting Dalarna gekeken wat de kosten tegenwoordig zijn en wat je zelf maximaal per jaar betaalt. Dit is een bedrag van SEK 11.700,- dus €1170,-. Let op! Dit geldt per persoon! Voor 2 personen ben je dus per jaar €2340,- kwijt! Dat is dus per maand €200,-- extra aan uitgaven! Uitgesplitst is dit per persoon max. € 90,- voor bezoek huisarts, fysio e.d., max. €180,- voor medicijnen, €900,-- voor tandarts (maar zijn je kosten hoger dan €1500,- dan betaal je zelf 15% over dat meerbedrag). Als je weinig ziek bent en een uitstekend gebit hebt, ben je goedkoop uit. Maar als je veel ziek bent, en je gebit ook nogal wat moet ondergaan, en het gebeurt allemaal in een korte periode, dan ben je de klos. Meestal kun je wel een regeling treffen, maar als je geregistreerd bent bij Kronofogden(Zweedse BKR), dan krijg je zeer waarschijnlijk géén regeling en als je niet kunt betalen, dan krijg je je medicijnen niet mee!!
Als we uitgaan van het ergste, ben je in Zweden dus meer geld kwijt per maand aan ziektekosten dan in Nederland( in Nederland totaal € 3120 voor 2 volwassen personen, maar je krijgt dan wel zorgtoeslag waardoor je per maand slechts €138 kwijt bent!). Kinderen krijgen net als in Nederland gratis zorg.
Kinderbijslag
In Nederland krijg je voor kinderen, geboren na 1995, de volgende bedragen per kwartaal:
0-5 jaar: €193,75. 6-11: €235,24. 12t/m 17: 276,75. In Zweden zijn de bedragen per maand(!!) als volgt: 1 kind – €105,- , 2 kinderen € 220,- , 3 kinderen €360,- (tot 16 jaar). Je krijgt in Zweden dus omgerekend per maand meer!

Het nieuwe rekensommetje wordt dus in het ergste geval als volgt:
Inkomsten minus uitgaven Nederland :

saldo(zie boven): €550 plus vakantiegeld €100 plus geen extra ziektekosten plus kinderbijslag 2 kinderen (8 en 14 jaar) €170 minus wegenbelasting €40 = €780 te besteden per maand
Inkomsten minus uitgaven Zweden :

saldo (zie boven) € 665 plus geen vakantiegeld minus €200 ziektekosten plus kinderbijslag 2 kinderen (8 en 14 jaar) €220 minus wegenbelasting€10 = € 675 te besteden per maand

Pin je hier niet op vast, maar zo heb je wel een aardige richtlijn wat betreft inkomsten en uitgaven bij minimuminkomsten in beide landen en veel kosten door ziekte e.d.. Als je nu een koopwoning in Nederland hebt met hoge kosten, dan ga je er ongetwijfeld op vooruit. Je kunt voor jezelf in ieder geval bepalen hoeveel je moet reserveren voor ziektekosten, autokosten en energiekosten. Succes ermee!!

Groeten/Hälsningar
Marjon

dinsdag 2 december 2008

Sport en sportiviteit

Sinds enkele weken ga ik 3 keer per week (!!) naar een fitnesscentrum. Ik vond het hoog tijd om weer iets aan mijn conditie te doen en de overtollige kilo'tjes eraf te trainen. Heerlijk vind ik het. Na de training ga ik ook nog even de sauna in en zwemmen. Dat kan er allemaal. Wat een luxe!
In Zweden beschikte ik niet over die luxe. Ik denk dat het dichtsbijzijnde fatsoenlijke fitnesscentrum zeker zo'n 70 km van mij vandaan was, dus dat doe je niet zo gauw, vooral niet in de winter.
Wat mij opviel bij de jeugd in Zweden was dat ze bijna iedere dag, na schooltijd of aan het begin van de avond, een sport deden. Dat beperkte zich dan tot voetbal, ijshockey, paardrijden, pistool schieten, dansen. Veel meer viel er in die dorpen ook niet te beleven. Het minpunt was dat de kinderen aan het einde van de week kapot waren: een hele week vroeg uit de veren om naar school te gaan en niet eerder tot rust komen na een uur of zeven, dat eist natuurlijk zijn tol! Maar goed, het wordt ze dus bijna met de paplepel in gegoten, het sporten.

Zijn de Zweden nou echt sportief? En dan bedoel ik niet alleen fysiek, maar ook mentaal??
Ik kan natuurlijk niet voor alle Zweden spreken, alleen maar voor wat ik gezien heb in mijn omgeving en op de tv. Maar eerlijk gezegd valt mij dat vies tegen!
Ik ben heel weinig volwassen mensen tegen gekomen die echt aan sport deden. Dus met de conditie van de mensen in de regio waar ik woonde moet het wel slecht gesteld zijn!

De "mentale" sportiviteit vond ik ook nogal wat te wensen over laten. Wat mij opviel bij de bekende Zweedse sporters was dat het altijd aan iets of een ander lag als ze niet goed presteerden. Voetbalwedstrijden en andere internationale wedstrijden op sportief gebied met Zweeds commentaar wil je al helemaal niet zien! Als de Zweden tegen een ander land voetballen, ze meedoen met bijv. alpin skiën, paardrijden, hoogspringen, hardlopen etc. en de tegenpartij doet het beter, wint bijna, heeft een kans o.i.d. , dan wordt hen bijna het slechtste toegewenst dat je je maar kunt bedenken.De vreugde dat het de tegenpartij niet lukt, spat bijna van je tv-scherm af!
Nu ik weer in Nederland woon, heb ik er eens op gelet hoe het met het Nederlandse commentaar zit. En dat is, in positieve zin, toch wel wat anders. Onze beroemde sportiviteit met schaatsen, waarbij ook de tegenpartij aangemoedigd wordt, zul je in Zweden niet tegenkomen!

Het zal wel allemaal te maken hebben met de volksmentaliteit: Zweden kunnen zeer slecht tegen conflicten, commentaar en hun verlies. Als je dat combineert met hun zelfbeeld, dat ze de "beste" in de wereld zijn, dan is dat te verklaren!

Jammer, je verwacht het niet. Misschien dat ze nog eens veranderen, maar dat zal nog wel even duren! Dus ... ga je naar Zweden emigreren of woon je er net, dan weet je alvast wat je te wachten staat!

Groetjes/ hälsningar

Marjon

maandag 1 december 2008

Recycling en vuilnis in Zweden

Er zijn heel veel zaken uit het dagelijkse huishoudelijke afval die je kunt recyclen. Dat daar verschillen in zijn tussen Zweden en Nederland , is voor veel mensen geen grote verrassing.

Al in de jaren '80/'90 viel het mij in Zweden op dat er behalve op (frisdrank-)flessen , ook op blikjes drinken statiegeld zat en dat is nog steeds zo. Je gooit dus minder snel je blikjes bij het afval en levert ze weer keurig in bij de supermarkt en je krijgt er ook nog geld voor terug.
De andere recyclebare artikelen laadde ik in ieder geval één keer per maand in de auto. Dat waren dan de gloeilampen, de batterijen, oud papier, glas én de hard-plastic verpakkingen. Bij de supermarkten in de omliggende dorpen was altijd op het naastliggende terrein een deel ingericht met containers waar je dit allemaal kwijt kon. Het staat niet mooi, zo'n lading containers, maar het is wel makkelijk omdat een gang naar de supermarkt gecombineerd kan worden met het inleveren van je recyclebare afval.
Daarnaast kon je in onze gemeente iedere maandag grofvuil, inclusief witwaren e.d., gratis kwijt bij de vuilstort in een ander dorp. Ik moest er wel 30 km enkele reis voor rijden, maar ja, in zo'n vele kilometers uitgestrekte gemeente met her en der verspreide kleine dorpjes kun je niet verwachten dat dat opgehaald wordt. Dat gebeurt trouwens ook niet in de Drentse gemeente waar ik nu woon, daar moet je het ook zelf weg brengen.

Wat ik wel eens vervelend vond is dat ik ook het dagelijkse huisvuil zelf weg moest brengen. In ons dorp werd nl. helemaal geen vuilnis opgehaald. We hadden dus ook geen huisvuilcontainers. In het verleden was dat wel zo geweest, maar de bewoners van het dorp waren het niet eens met de kosten van de vuilnisophaal, zo'n €100 per jaar. Omdat de meerderheid van het dorp dit te veel vond en van mening was dat ze dat wel zelf konden weg brengen, werd er dus geen vuilnis meer opgehaald. Een door het dorp "democratisch" genomen besluit! Je kon dit dan wegbrengen naar de wekelijkse vuilstort. Maar ja, met die hete zomerdagen begon het afval toch wel gauw te stinken. En om dan te wachten tot er weer een week om was deed niet iedereen, ik ook niet!  Ons dorp had "het voordeel" dat in het 7 km verderop gelegen dorp, dat tot een andere gemeente behoorde, afvalbakken stonden voor huishoudelijk vuil. Ik werd daar op geattendeerd door onze mede dorpsbewoners, die blijkbaar allemaal hiervoor een ritje naar dat dorp maakten. Zo kwam het dagelijkse huisvuil en de kosten van het ophalen niet voor rekening van onze gemeente, maar van de andere.

Groente- en tuinafval kon je verwerken op je composthoop. Die moest dan wel aan de eis voldoen dat die zodanig afgesloten was, dat er geen wilde dieren bij konden. En daar schortte het behoorlijk aan! De meeste mensen hadden in hun tuin een niet-afgesloten composthoop, waar niet alleen het toegestane tuin- en groente afval op terecht kwam, maar ook vlees en -botten. En die Zweden maar klagen dat er roofdieren(lees: wolven, beren, lynxen!) te dicht in de buurt van dorpen komen!
Mijn oudste hond vond die composthopen ook altijd een lekkernij! Het huis naast ons was een zgn. tweede huis zoals zoveel Zweden die hebben. Zodra de bewoners weer gearriveerd waren, ging ze een dag later al op zoek naar lekkernijen in de composthoop, want zij gooiden er ook hun barbecue-afval op! In de winter kon ik altijd makkelijk zien dat de composthopen goed bezocht werden door de "wilde dieren", allemaal sporen in de sneeuw!!

Zo zie je maar weer: het is maar net wat je gewend bent, maar soms zijn bepaalde zaken dan toch weer iets beter geregeld dan wat je gewend bent, zowel in Zweden als in Nederland.

Groetjes
Marjon