Wie naar Zweden verhuist, vooral met kinderen, krijgt te maken met het Zweedse onderwijs. Nou lopen de meningen over het onderwijs ongetwijfeld uiteen, maar ik heb tot nu toe voornamelijk “slechte” berichten gehoord. Zelf heb ik ook te maken gehad met het onderwijs, maar dan op de universiteit.
Ik geef eerst in grote lijnen weer hoe het schoolsysteem is en daarna wat ervaringen uit de praktijk.
Kinderen tussen één en zeven(!!) jaar kunnen naar de voorschool, “förskolan”,vergelijkbaar met de Nederlandse peuterspeelzalen. Een kind gaat pas op zevenjarige leeftijd naar de basisschool, “grundskolan”. De basisschool duurt in totaal negen jaar. Daarna hebben de dan 16 jarige leerlingen de mogelijkheid om naar het driejarige “gymnasium” (gymnasieskolan of gymnasiet) te gaan. Dit is echter niet hetzelfde als het Nederlandse gymnasium! Het is een school met lager en middelbaar beroepsonderwijs en voorbereidend onderwijs voor de hogeschool/universiteit. In totaal zijn er 17 nationale programma’s/richtingen. Afhankelijk van je cijfers kun je al dan niet naar de hogeschool/universiteit.
Het onderwijs op de grundskola en het gymnasiet is gratis. De meeste scholen zijn gemeentelijk. Studeren aan een universiteit/hogeschool kost je geen collegegeld zoals in Nederland. Je kunt om je studie te bekostigen een deel beurs en een deel lening krijgen. De lening kun je krijgen t/m 45 jaar, de beurs t/m 54 jaar! Om deel te kunnen nemen aan tentamens en examens ben je verplicht om lid te zijn van de studentenvereniging. Dat kost je per termijn (halfjaar) ongeveer 325 Zweedse kronen(€33,-). Geen lid,niet betaald, betekent geen diploma.
Lijkt dus allemaal mooi en netjes geregeld, maar toch hoor en hoorde ik heel veel negatieve zaken.
Het eerste negatieve bericht hoorde ik van de Zweden zelf. Kinderen die boven het gemiddelde zitten qua intelligentie worden niet gestimuleerd. Als ze “intelligente” vragen stellen worden ze genegeerd en krijgen geen antwoord. Iedereen moet op het gemiddelde zitten. Hier komt de “Jantelagen” aan de oppervlakte: de Jante-wet is een ongeschreven wet in Scandinavië die in grote lijnen inhoudt dat iedereen hetzelfde is, je niet moet denken dat je meer weet, etc. Gek genoeg heb ik nooit ergens anders meer over de klassenstrijd gehoord én het ook gevoeld dan in Zweden! Alleen in Noorwegen is de Jantelagen officieel afgeschaft sinds 2008.
Veel ouders klagen dat hun kinderen in Zweden veel minder weten en leren, vaak met een achterstand van 2 jaar, dan hun leeftijdgenoten in Nederland, Duitsland of Engeland. Dat is blijkbaar niet alleen te wijten aan het later beginnen van de basisschool, maar ook aan de kwaliteit van het onderwijs. Als je je als niet-Zweedse ouder ongerust maakt over je kind omdat je aan alles merkt dat hij/zij weinig leert en zijn/haar best niet doet en daar vervolgens over gaat praten op school dan kan het gevolg zijn dat je door de school geboycot wordt! Dit is wat vrienden van mij overkwam:
Ieder jaar is er een ouderavond samen met vertegenwoordigers van het gemeentebestuur. De school kiest ouders uit die lovend over de school zijn. Deze ouders praten vervolgens in een achterafkamertje met de gemeente en dan krijgt iedereen die op de avond aanwezig is, te horen dat het geweldig goed gaat met het onderwijs! Ouders met kritiek zoals onze vrienden, worden niet uitgenodigd voor de avond en zijn niet welkom!!
Ook hebben wij met eigen ogen gezien wat voor sterk verouderde informatie kinderen krijgen met o.a. aardrijkskunde. Een poosje geleden zag ik op het Zweedse journaal dat een groot deel van de geschiedenisleraren op de middelbare school bijna niets weet over de Jodenvervolging in WOII. En volgens de leraar Engels vertaal je “handdoeken” als “tools”, en niet in het correcte “towels”. Het heeft de Engelse ouders van hun 12-jarige dochter (die tot haar 9e in Engeland opgroeide en waar thuis uiteraard nog steeds Engels wordt gesproken) een jaar knokken gekost om haar de eindtoets Engels (voor de grundskola) te laten doen die normaal gesproken door 15-jarigen wordt gemaakt. Volgens de Zweedse leraar was ze er “te jong” voor. Ze heeft hem uiteindelijk gemaakt en met glans gehaald !!
Van Nederlandse studenten die een jaar in Zweden studeerden heb ik gehoord dat ze aan het begin van het studiejaar een bepaald college wel 4 keer hebben gehad omdat “niet iedereen de andere keren aanwezig was”. Zo schiet het natuurlijk niet op!! Van een Zweedse vriend hoorde ik dat hij met zijn studie voor maatschappelijk werker was gestopt omdat hij ernstige twijfels kreeg over de kwaliteit van de opleiding. Het maakte nl. niet uit wat voor onzin je uitkraamde aan ideeën over het vak, alles was goed.
En zelf heb ik natuurlijk meegemaakt dat het certificaat Zweeds op universiteitsniveau de lading niet dekt (zie hiervoor het item “ Werkloosheid en –projecten in Zweden” van 08-01-2009).
Voorlopig even genoeg over het onderwijs!
De hierboven genoemde feitelijke informatie kun je terugvinden (meestal in Zweeds) op de betreffende sites (zie rechterkolom).
Heb je vragen of opmerkingen, laat het me weten. Graag zelfs!
Groeten/hälsningar
Marjon
Welkom op mijn blog!
Mijn weblog heeft de titel 'Zweden, een haat-liefdeverhouding'. Zo begon ik in september 2008 met dit blog. Sinds maart 2011 kan ik gelukkig schrijven dat ik weer een 'liefdesverhouding' met Zweden heb!
Als ik aan Zweden denk, dan denk ik allereerst aan mijn liefde voor de natuur, de rust en de ruimte, het korte exploderende voorjaar met al zijn bloemenpracht, de fantastische winters en de Zweedse taal. Ik mis de uitgestrektheid van het land, het rijden over wegen zonder dat je een auto tegenkomt, maar waar je moet uitkijken voor overstekende elanden. Ik mis mijn plekje in Zweden met aan de ene kant het meer en aan de andere kant het bos met de wolven, elanden, vossen, herten, lynxen en beren. Ik verlang naar de fantastische winters met dikke pakken glinsterende sneeuw in de heldere maneschijn, het lopen door de knerpende sneeuw en het zingen van het ijs als het gaat vriezen dat het kraakt. Ik herinner mij de mooie lange zomeravonden met prachtige zonsondergangen, zittend op de altan en uitkijkend over het meer. Ik mis zelfs het vele werk aan de grote tuin en het klaarmaken van de enorme wintervoorraad hout.
Als ik aan Zweden denk, dan denk ik ook aan wat mij is tegengevallen: De moeilijk toegankelijke arbeidsmarkt, de niet-altijd-zo-geweldige gezondheids- en ouderenzorg, het diepgewortelde Zweden-voor-de-Zweden-gevoel, de klassenstrijd, de jaarlijkse heftig gevoerde openbare discussies over de elandenjacht, de jagershonden en de 'problemen' met de wolven!
En toch...... ik hou van Zweden en heb er vaak heimwee naar. Als je door dit Scandinavische land gegrepen bent, kom je er niet meer van los.Het liefst zou ik een huisje in Midden-Zweden willen hebben waar ik vanuit Nederland heen kan als ik daar zin in heb. Om te genieten van de natuur en mijn favoriete seizoenen, Zweeds te spreken én mij aan mijn hobby's schrijven en natuurfotografie te wijden!
Wie weet wat de toekomst nog voor mij in petto heeft!!
Terwijl je dit leest hoor je Zweedse en Sami muziek. De muziekvideo's staan helemaal onderaan deze pagina in een gadget en worden automatisch afgespeeld. Als je wilt kun je de muziek stoppen of naar de volgende muziekvideo gaan. Vergeet ook vooral niet de beelden te bekijken van de Zweedse natuur, het Noorderlicht en de Sami cultuur.
Veel plezier!
Je bent/jullie zijn welkom
välkommen/välkomna!!
Groeten/Hälsningar,
Marjon
Als ik aan Zweden denk, dan denk ik allereerst aan mijn liefde voor de natuur, de rust en de ruimte, het korte exploderende voorjaar met al zijn bloemenpracht, de fantastische winters en de Zweedse taal. Ik mis de uitgestrektheid van het land, het rijden over wegen zonder dat je een auto tegenkomt, maar waar je moet uitkijken voor overstekende elanden. Ik mis mijn plekje in Zweden met aan de ene kant het meer en aan de andere kant het bos met de wolven, elanden, vossen, herten, lynxen en beren. Ik verlang naar de fantastische winters met dikke pakken glinsterende sneeuw in de heldere maneschijn, het lopen door de knerpende sneeuw en het zingen van het ijs als het gaat vriezen dat het kraakt. Ik herinner mij de mooie lange zomeravonden met prachtige zonsondergangen, zittend op de altan en uitkijkend over het meer. Ik mis zelfs het vele werk aan de grote tuin en het klaarmaken van de enorme wintervoorraad hout.
Als ik aan Zweden denk, dan denk ik ook aan wat mij is tegengevallen: De moeilijk toegankelijke arbeidsmarkt, de niet-altijd-zo-geweldige gezondheids- en ouderenzorg, het diepgewortelde Zweden-voor-de-Zweden-gevoel, de klassenstrijd, de jaarlijkse heftig gevoerde openbare discussies over de elandenjacht, de jagershonden en de 'problemen' met de wolven!
En toch...... ik hou van Zweden en heb er vaak heimwee naar. Als je door dit Scandinavische land gegrepen bent, kom je er niet meer van los.Het liefst zou ik een huisje in Midden-Zweden willen hebben waar ik vanuit Nederland heen kan als ik daar zin in heb. Om te genieten van de natuur en mijn favoriete seizoenen, Zweeds te spreken én mij aan mijn hobby's schrijven en natuurfotografie te wijden!
Wie weet wat de toekomst nog voor mij in petto heeft!!
Terwijl je dit leest hoor je Zweedse en Sami muziek. De muziekvideo's staan helemaal onderaan deze pagina in een gadget en worden automatisch afgespeeld. Als je wilt kun je de muziek stoppen of naar de volgende muziekvideo gaan. Vergeet ook vooral niet de beelden te bekijken van de Zweedse natuur, het Noorderlicht en de Sami cultuur.
Veel plezier!
Je bent/jullie zijn welkom
välkommen/välkomna!!
Groeten/Hälsningar,
Marjon
