Een huis kopen in Zweden gaat wat anders dan je gewend bent in Nederland, maar er is nog iets waar bijna niemand aan denkt: de aanwezigheid van radon.
Radon is een edelgas, dat radio-actief is. Het komt voor in de (berg)grond, in water uit eigen-waterbronnen bij huizen, en in het blauwbeton dat gebruikt werd bij huizen die gebouwd zijn tussen 1925 en 1975. Radon veroorzaakt longkanker, in Zweden overlijden hierdoor jaarlijks ongeveer 500 mensen , 15% van het totaal aantal mensen dat aan longkanker overlijdt. Voor de mensen die ook nog roken in een huis waarin te hoge radonwaarden voorkomen, is de kans nog groter dat ze longkanker krijgen. De WHO(World Health Organisation) stelt sinds 2009 dat in gesloten ruimten niet meer dan 100 becquerel straling per kubieke meter mag voorkomen. Zweden staat op het standpunt dat 200 becquerel nog goed toelaatbaar is. Als ze de grens van 100 becquerel zouden aanhouden, dan moeten er 1 tot 2 miljoen (!!)huizen in Zweden radon-gesaneerd worden, nu zijn dat 500.000 huizen.
Als je een huis koopt of al eerder een huis hebt gekocht, is het belangrijk na te gaan of er in jouw (toekomstige) huis radon aanwezig is. Het wordt niet gezien als een verborgen fout, maar als je eigen verantwoordelijkheid bij de koop.
Wat moet je doen? Allereerst kun je contact opnemen met het miljökontor van de gemeente waar het huis in ligt om te vragen of ze informatie hebben over het radongehalte in het huis of de omgeving. Ga echter niet te veel af op wat de gemeente zegt: ik heb zelf ongeveer een halfjaar geleden informatie opgevraagd bij de gemeente in Zweden waar ik heb gewoond en zij hadden geen gegevens over en waren niet bekend met radon in mijn 'oude' dorp, terwijl ik dat wél gevonden heb op één van de later in dit stuk genoemde websites.
Om er zeker van te zijn of er radon in je huis aanwezig is, kun je 2 soorten metingen (laten) doen; een snelle test en een uitvoerige. De snelle test neemt ongeveer 2 dagen tot enkele weken in beslag. Daarvoor moet je 'sporenfilms' bestellen bij het miljökontor van de gemeente of een erkend meetlaboratorium. De kosten bedragen 250-400 kronor. De meer uitvoerige test duurt ongeveer 2 maanden en zal ook duurder uitvallen.
Als je er meer over wilt weten, kijk dan eens op de websites van Strålsäkerhetsmyndigheten en van SGU (Sveriges Geologiska Undersökning):
http://www.sgu.se/sgu/sv/samhalle/grundvatten/brunnar/radon-brunnsvatten.html
http://vvv.sgu.se/sguMapViewer/web/sgu_MV_brunnar.html
http://vvv.sgu.se/sguMapViewer/web/sgu_MV_brunnar.html
Als je op internet de zoekterm 'Radon i Sverige' invoert, krijg je aardig wat sites met informatie te zien, alsmede te downloaden pdf's.
veel succes!!
Groetjes/Hälsningar
Marjon