Leeswetenswaardigheden!

Zoo…….. ik ben er klaar voor : de bloembollen zitten in de grond, mijn yaktrax zijn binnen, de kerstspullen zijn nagekeken, …….. laat de winter nu maar komen!  Het liefst een winter met sneeuw en een zonnetje, zodat je lekker overdag naar buiten kunt. Er blijven genoeg uren over om……  lekker te lezen.

Als je gek bent op Zweden en de Zweedse taal min of meer beheerst, dan is het natuurlijk het leukste om boeken in het Zweeds te lezen.  Zweedstalige boeken kun je het makkelijkst in Zweden bestellen bij bijvoorbeeld Bokus (www.bokus.com) of, als een boek nieuw niet meer te krijgen is, bij Bokbörsen (www.bokborsen.se). Daar bieden ze trouwens ook nieuwe en zo goed als nieuwe boeken aan voor een vaak zeer schappelijke prijs. Maar ook op www.marktplaats.nl   vind je nog wel eens tweedehands boeken in de Zweedse taal. Daarnaast kun je uiteraard boeken van Zweedse schrijvers in de bibliotheek vinden. Helaas niet meer in het Zweeds, die service is afgeschaft wegens gebrek aan voldoende belangstelling.  Dit laatste geldt in ieder geval voor de Drentse bibliotheken, ik weet niet of dit ook zo in de andere provincies is.
Wil je meer weten over de Scandinavische talen en hun relatie tot de Nederlandse taal? Dan moet je beslist het blad “Onze Taal”,  nr. 10 van 2011,  lezen. Het is een themanummer dat bijna helemaal gewijd is aan de talen van onze noorderburen: het Zweeds, Noors en Deens. Maar ook het IJslands en Faeröers komen (even) aan bod.  Hier is alvast een greep uit de inhoud: “Het hedendaagse Zweeds, Noors en Deens”; “Naaste buren en verre familie”, over de geschiedenis van het Nederlands, Noors, Zweeds, Deens en IJslands en hoe de talen elkaar beïnvloed hebben; een interview met een Zweedse die vanwege de liefde naar Nederland kwam en een interview met een Nederlander die naar Zweden ging om een eigen bedrijf te starten. Hun ervaringen met de ‘vreemde’ taal; een artikel over de moeilijkheden bij het literair vertalen vanuit het Noors en het Deens; “Strindberg voor beginners” , een artikel over de leesbaarheid van Zweedse teksten voor Nederlanders.  Ik vond het blad erg leuk en interessant om te lezen! Kijk voor meer informatie op www.onzetaal.nl. Het blad is uiteraard ook te leen of te lezen  in de bibliotheek.Veel leesplezier in de komende wintermaanden!

Vänliga hälsningar
Marjon

Weer thuis in Zweden

Toen ik deze zomer voor het eerst sinds 5 jaar weer voet op de Zweedse bodem zette, voelde het alsof ik thuis kwam.  Het was niet alleen dat ik wist dat ik in Zweden was en het aan alles zag, maar het rook zelfs Zweden……  Wat een overweldigend gevoel, mijn hart leek uit elkaar te barsten van vreugde, weemoed, verlangen, herkenning, heimwee…alles tegelijk.    

Wat had ik naar deze reis uitgekeken! Vorig jaar was ik er nog niet zo zeker van dat ik dit zou kunnen doen omdat het toen een poos wat minder goed met mij ging, maar begin dit jaar voelde ik dat ik het wél kon en heb ik alles op alles gezet om het te doen slagen.  Mijn al enkele jaren bestaande wens begon langzamerhand de vorm aan te nemen van een echt plan. Mijn meerdaagse, buitenlandse citytrip deze zomer was een mooie testcase: het ging in alle opzichten zo fantastisch dat ik deze vakantie in Zweden vol vertrouwen tegemoet kon zien.

En wat was het een beloning, geweldig!  Ik ben naar mijn ‘oude’ dorp gereden,  heb geliefde plekken bezocht,  ben bij verscheidene vrienden gezellig op de koffie geweest,  ik heb heerlijk gewandeld en mij af en toe als een echte toerist gedragen en genóten. 

Ook al voelde het alsof ik nooit was weg geweest, toch zijn er in die vijf jaren allerlei dingen veranderd. In mijn hoofd zat de herinnering,  hoe het was, maar dat strookt natuurlijk niet helemaal met de werkelijkheid.  Ik wist bijvoorbeeld al dat mijn oude huis een nieuw dak had gekregen en helemaal opgeschilderd was, maar het was toch een aangename verrassing om het in werkelijkheid te zien. Omdat de huidige eigenaren er niet waren heb ik 'stiekem' door de ramen gegluurd en zag ik nog meubels van mij staan, die ik bij de remigratie achter had moeten laten. Wat een rare gewaarwording! 

Op mijn weg naar het dorp constateerde ik dat er aardig wat bos was gekapt, maar er was ook heel wat gegroeid.  Sommige ‘open’ plekken  waar ik vroeger de elanden kon zien lopen, waren nu dicht gegroeid. Het ‘paadje’ de heuvel op tegenover het huis was gedeeltelijk overwoekerd en daardoor niet meer zo goed zichtbaar.  Ook voorbij het dorp waar ik regelmatig liep, was de natuur haar gang gegaan. Wat verandert er dan veel in vijf jaar!   

Behalve de plekken met herinneringen die mij emotioneerden, ben ik ook op nieuwe plekken geweest. Ik heb o.a. door prachtige, authentieke dorpjes gereden en het Zorn museum bezocht.  Tevens ben ik (weer) in Nusnäs geweest, waar ik eindelijk mijn felbegeerde souvenirs heb gekocht!  

Het was goed om terug te zijn en leuk om met zoveel mensen gesproken te hebben die stuk voor stuk aangenaam verrast waren over de ‘nieuwe’ Marjon.

Het mooie van deze reis is dat het niet alleen een  afsluiting van het (Zweden) verleden was, maar  een extra 'boost' aan mijn leven heeft gegeven: nieuwe inzichten en inspiratie!

In de rechterkolom heb ik wat foto’s van mijn vakantie op dit blog gepubliceerd in de vorm van een diavoorstelling. Ik heb er bewust voor gekozen geen foto's te plaatsen van de vrienden en bekenden die ik gefotografeerd heb: dat blijft privé.
Veel kijkplezier!

Vänliga hälsningar

Marjon

Radon in Zweedse huizen

Een huis kopen in Zweden gaat wat anders dan je gewend bent in Nederland, maar er is nog iets waar bijna niemand aan denkt: de aanwezigheid van radon.

Radon is een edelgas, dat radio-actief is. Het komt voor in de (berg)grond, in water uit eigen-waterbronnen bij huizen, en in het blauwbeton dat gebruikt werd bij huizen die gebouwd zijn tussen 1925 en 1975. Radon veroorzaakt longkanker, in Zweden overlijden hierdoor jaarlijks ongeveer 500 mensen , 15% van het totaal aantal mensen dat aan longkanker overlijdt. Voor de mensen die ook nog roken in een huis waarin te hoge radonwaarden voorkomen, is de kans nog groter dat ze longkanker krijgen. De WHO(World Health Organisation)  stelt sinds 2009 dat in gesloten ruimten niet meer dan 100 becquerel straling per kubieke meter mag voorkomen. Zweden staat op het standpunt dat 200 becquerel nog goed toelaatbaar is. Als ze de grens van 100 becquerel zouden aanhouden, dan moeten er  1 tot 2 miljoen (!!)huizen in Zweden radon-gesaneerd worden, nu zijn dat 500.000 huizen. 

Als je een huis koopt of al eerder een huis hebt gekocht, is het belangrijk na te gaan of er in jouw (toekomstige) huis radon aanwezig is. Het wordt niet gezien  als een verborgen fout, maar als je eigen verantwoordelijkheid bij de koop. 

Wat moet je doen? Allereerst kun je contact opnemen met het miljökontor van de gemeente waar het huis in ligt om te vragen of ze informatie hebben over het radongehalte in het huis of de omgeving. Ga echter niet te veel af op wat de gemeente zegt: ik heb zelf ongeveer een halfjaar geleden informatie opgevraagd bij de gemeente in Zweden waar ik heb gewoond en zij hadden geen gegevens over en waren niet bekend met radon in mijn 'oude' dorp, terwijl ik dat wél gevonden heb op één van de later in dit stuk genoemde websites.

Om er zeker van te zijn of er radon in je huis aanwezig is, kun je 2 soorten metingen (laten) doen; een snelle test en een uitvoerige. De snelle test neemt ongeveer 2 dagen tot enkele weken in beslag. Daarvoor moet je 'sporenfilms' bestellen bij het miljökontor van de gemeente of een erkend meetlaboratorium. De kosten bedragen 250-400 kronor. De meer uitvoerige test duurt ongeveer 2 maanden en zal ook duurder uitvallen. 

Als je er meer over wilt weten, kijk dan eens op de websites van Strålsäkerhetsmyndigheten en van SGU (Sveriges Geologiska Undersökning):

http://www.stralsakerhetsmyndigheten.se/allmanhet/Radon/halsorisker-med-radon/ 

http://www.sgu.se/sgu/sv/samhalle/grundvatten/brunnar/radon-brunnsvatten.html 
http://vvv.sgu.se/sguMapViewer/web/sgu_MV_brunnar.html

Als je op internet de zoekterm 'Radon i Sverige'  invoert, krijg je aardig wat sites met informatie te zien, alsmede te downloaden pdf's.  

veel succes!!

Groetjes/Hälsningar

Marjon