Koude en de gevolgen voor mens en auto!

Het vriest in Nederland!

Al enige dagen daalt het kwik ’s nachts tot -3 à -5 graden. Gisteravond hoorde ik dat het kwik op sommige plaatsen in het land ’s nachts tot -7 zou dalen. Er is gisteren zelfs geschaatst op het eerste natuurijs! De mensen van de Elfstedentochtorganisatie raken al opgewonden: Zou het dan toch lukken om na 12 jaar weer een Elfstedentocht te houden? ! Het zal er deze week wel niet van komen, want aan het einde van de week lopen de temperaturen weer op. Maar je weet natuurlijk maar nooit, de winter is nog maar net begonnen!

Mijn weergadgets geven aan dat het in in Mora -20, in Leksand -11 en in Ludvika -7 (allen in Dalarna, Zweden)  is.
Wat is nou koud ? Als ik wel eens vertel dat ik in Zweden ’s nachts temperaturen van -34 heb gehad en overdag tot -20 à -25, dan kijken mensen je vol afgrijzen aan. Dat moet toch niet uit te houden zijn?
Alles heeft natuurlijk te maken met de gevoelstemperatuur. Met een matige wind voelt -4 aan als -7, bij een stevige wind als -10. Wat niet meegerekend wordt is de luchtvochtigheid. En naar mijn gevoel telt die zeker mee! Ik vind het hier af en toe een stuk kouder met een temperatuur van -3, een beetje wind en nog redelijk hoge luchtvochtigheid dan dat ik met -15 in Zweden hadden.
Dat de luchtvochtigheid nog vrij hoog is, zie je ’s ochtends aan de bevroren auto’s. Ze zijn wit van het bevroren vocht, alle ruiten zitten potdicht en iedereen staat dan verwoed te krabben! Ik trouwens niet! Ik heb namelijk nog de beschikking over een Zweedse krabber, een vierkante platte krabber. Echt fantastisch! Je schraapt het ijs zó van de autoruiten af! In Zweden hoefde ik vaak alleen maar in het begin van de vriesperiode een paar dagen te krabben. Daarna bleef de auto schoon. Als er sneeuw was gevallen, was het een kwestie van afvegen en de auto was klaar voor gebruik!
Bij lagere temperaturen moest ik de auto aan de “motorvärmare” (motor-voorverwarmer) doen. Voor iedere 10 graden vorst een uur. Dus als het ’s nachts -35 was geweest en ik moest vroeg op pad naar mijn werk, dan stond ik 3,5 uur van te voren op, deed de auto op de motorvärmare en kroop dan weer gauw in bed om nog even lekker te slapen! Ik had wel een automatische buitenregelaar kunnen aanschaffen, maar dit was ook wel spannend!
Voorlopig geniet ik hier in Drenthe nog even van het zonnige, winterse weer. Voor zolang als het duurt!

Groetjes/Hälsningar,
Marjon

Hele fijne feestdagen en een goed 2009!!

De Zweden en WERKEN !!

Foto: Kerstkaarten om te versturen op
http://www.visitsweden.com/

Gisteren heb ik een pakketje van bijna 9 kilo naar de posterijen gebracht om te versturen naar Engelse vrienden in Zweden. Ik ben wekenlang bezig geweest om allerlei, voornamelijk Nederlandse, lekkernijen te verzamelen. De doos zit dan ook vol met hagelslag, fruithagel, stroopwafels, chocoladekransjes, ontbijtkoek in blik van de échte bekende ontbijtkoekmaker, een stroopstick, een banketstaaf, echt Nederlands kerstbrood, etc. Én een pakketje scones-mix volgens Oud-Engels recept, kunnen ze zich weer heel even in Engeland wanen! Toen deze vrienden in de zomer van 2007 op bezoek in Nederland waren, hebben ze van al die Nederlandse lekkernijen genoten en een hele lading mee naar Zweden genomen. Maar dat is al lang op en ik vond dat ze het wel verdiend hadden om zo'n kerstpakketje te krijgen.

Goed, terug naar het postkantoor. Op mijn vraag of het pakketje nog vóór de kerst aan zou komen was het antwoord: het duurt 2-4 werkdagen maar is ook afhankelijk van de posterijen daar in Zweden. Nou hoop ik maar dat de Zweedse Posterijen een uitzondering op de regel zijn dat Zweden niet zo heel hard werken en vreselijk laks kunnen zijn. De Nederlander die al een poos in Zweden woont, weet waar ik het over heb! Maar voor alle andere Nederlanders die het niet weten, komt hier een leuke opsomming.

Ik bestelde de loodgieter. Én de reparateur voor het dak. Ze zijn nooooiiiiiit geweest! Waarom niet mag Joost weten! Ook ben ik een keer achter de regels aan geweest voor de verhuur van gymnastiekzalen bij de gemeente. Ik heb diverse keren gebeld, ben 2 keer persoonlijk langs geweest, maar ik heb nooit die regels gekregen!!
Een Zweedse collega liet haar badkamer verbouwen. Ze hebben werkelijk mááááánden in de rotzooi gezeten! De werklui kwamen gewoon niet opdagen of ze hadden nog een andere klus te doen!
Van een Nederlander met een eigen klussenbedrijf in Zweden hoorde ik dat hij een keer op vrijdagmiddag naar meerdere bedrijven belde om nog voor het weekend allerlei materiaal te krijgen voor de klus waar hij mee bezig was. Hij kreeg bij allemaal als antwoord dat hij maandag maar terug moest bellen, want ja.... het was al wel vrijdag en ze namen geen bestellingen meer op! Gelukkig vond hij uiteindelijk nog 1 bedrijf dat wel wilde leveren, dus zijn klus werd gered. Tja....

Nou denk je misschien, beste lezer, dat ik en die anderen gewoon pech hebben gehad en dat het ligt aan de provincie Dalarna, waarin ik woonde. Helaas..... het is een algemeen bekend verschijnsel.
Gisteren stond in "The Local", de Engelstalige wekelijkse nieuwsbrief over Zweden, een heel artikel over DE Zweden en werken. Wist je dat:

• Zweden gemiddeld per jaar van de 260 werkdagen, 130 dagen niet werken?
• Deze 130 dagen opgebouwd zijn uit 76 dagen aan vakantie, feestdagen, ziekte van henzelf of hun kinderen, het thuis doorbrengen wachtend op bestellingen en omdat de kleintjes niet naar de opvang kunnen
• De resterende 54 dagen op het werk "gebruikt" worden voor koffiedrinken, niet direct beginnen te werken maar kletsen, persoonlijke dingen regelen/nakijken etc., lange lunches, eerder op vrijdag naar huis, aan privé-fitness doen in de baas zijn tijd, etc.

Wordt daar nou niks van gezegd? zul je denken. Vaak niet, want Zweden houden niet van confrontaties. En als ze wel geconfronteerd worden, dan hebben ze altijd wel een smoes! En de baas trapt daar in (!!????)
Hoeveel Zweden werken er eigenlijk? Naast het officiële werkloosheidscijfer van 6% (dit is in werkelijkheid meer, maar werklozen die bijvoorbeeld in een " re-integratie-programma" zitten worden niet meegeteld!) is 4% ziek en nog eens 10% werkt niet en heeft een met Nederland vergelijkbare WAO-uitkering. Dus tenminste 20% van de bevolking tussen 18-65 jaar werkt niet! Zweden is de koploper in Europa wat betreft ziekteverzuim en het verspillen van tijd.

Het is maar dat je het weet !!

Hälsningar/groeten

Marjon

Zweden (ge)schokt !?

bron: Dagens Nyheter 16-12-2008

Vanochtend werd Zweden door twee zaken geschokt.

De eerste schok was letterlijk: Om 06.20 uur werd Zuid-Zweden opgeschrikt door een aardbeving met de kracht van 4,7 op de schaal van Richter. Het epi-centrum lag 1 km ten oosten van vliegveld Sturup, Malmö's airport. De aardbeving had men wel zien aankomen bij het Seismologische Instituut in Uppsala, maar was toch een volstrekte onaangename verrassing. De aardbeving vond op een diepte van 18 km plaats en is de grootste sinds ruim 100 jaar. Alleen de aardbeving in 1904 met een kracht van 6 op de schaal van Richter was zwaarder. Zover ik heb kunnen lezen en zien zijn er geen slachtoffers gevallen en valt ook de schade reuze mee. Zelfs de Turning Torso in Malmö (wolkenkrabber) schudde ervan! Door de länsstyrelse is een crisiscentrum ingericht, dus ik blijf de berichten even volgen.

De tweede schok was dat de Zweedse Kroon behoorlijk gedaald is. De Zweden betalen nu voor een Euro ruim 11 kronen! Vorige week zakte de Kroon al aardig maar sinds gisteren is het heel snel gegaan. Geen goed nieuws dus. Steeds meer Zweden vinden nu dan ook dat Zweden over moet gaan op de Euro, maar dat zal nog wel even duren. Daar wordt officieel pas over gestemd in 2012.

Hälsningar

Marjon

Waar woon je goedkoper, in Zweden of Nederland?

Er wordt vaak gezegd dat wonen in Zweden goedkoper is dan in Nederland. De huizen zijn goedkoper, je hoeft niet apart te betalen voor een ziektekostenverzekering, de elektriciteit is er goedkoper, en wellicht zijn er nog meer redenen. Maar is dat wel zo??

Ik heb maar even een rekensom gemaakt, die helaas niet representatief is. Qua inkomsten ben ik uitgegaan van het Nederlandse minimumloon. Wat betreft de kosten voor wonen , ziektekosten en auto in Nederland ben ik uitgegaan van de kosten voor 2 volwassen personen per maand. Bij een eigen woning met hypotheek(in Nederland) ben je waarschijnlijk meer kwijt dan het door mij genoemde bedrag aan huur! Daarnaast heb je dan geen recht op huurtoeslag!

De meeste Nederlanders die naar Zweden verhuizen, tenminste die ik ken en waar ik tegenwoordig over lees, kopen een huis. Dat doen ze vaak uit de overwaarde van de verkoop van hun Nederlandse woning en/of spaargeld.Vanaf €50.000,- heb je al een aardig huis op het platteland vanaf Midden-Zweden en noordelijker! Ik ga er vanuit dat je na aankoop toch nog wel drastisch aan het verbouwen slaat, want veel Zweedse huizen (vnl. op het platteland, bijv. in Dalarna) voldoen qua keuken, badkamer, warmtevoorziening e.d. niet aan de Nederlandse (hoge) eisen. Dus reken ik op een extra post van €200,-- per maand aan hypotheek (als je er een poosje woont en inkomsten hebt, lukt het meestal wel om een hypotheek te krijgen). De elektriciteit in Zweden is goedkoper, maar je verbruikt heel wat meer. Een gemiddeld huishouden(vrijstaand huis) verbruikt 25.000 kWh per jaar à gemiddeld 1 kroon per kWh (Het kan meer of minder zijn bij dezelfde energieleverancier, afhankelijk van te betalen belasting die per provincie kan verschillen). Gebruik van gas komt in Zweden nauwelijks voor. Voor water heb ik niets gerekend, omdat velen op het platteland een eigen waterbron en waterpomp hebben. Kost natuurlijk wel stroom! Hier gaan we dan:

Kosten per maand Nederland : huur €500; gas/elektr/water €160; ziektekostenverzekering uitgebreid 2 volwass. + eigen risico €260; Tel/internet/tv € 70; Totale kosten: €990.
Kosten per maand Zweden: hypotheek €200 ; electriciteit/water €208; geen ziektekostenverzekering; Telefoon/tv/internet 70 + 17(kijk/luistergeld)=€87; Totale kosten: €495

Inkomsten per maand Nederland: Minimumloon netto €1160; Zorgtoeslag €122; Huurtoeslag €258; Totaal inkomsten: € 1540
Totale inkomsten per maand Zweden: minimumloon (nederl. standaard) €1160. Geen huur- en zorgtoeslag.

Inkomsten minus uitgaven Nederland: 550
Inkomsten minus uitgaven Zweden :665

Het verschil is dus 115 euro in het voordeel van Zweden. Maar…… :

Levensmiddelen
Kosten van boodschappen kunnen ongeveer gelijk liggen. Dan moet je in Zweden wel heel bewust inkopen. Toen de Lidl er nog niet was in Zweden, betaalde ik 3 x zoveel voor de boodschappen bij de ICA, Konsum en Hemköp. Als je dus niet naar de Lidl gaat, moet je er toch echt wel op rekenen dat je zeker €200 per maand meer kwijt bent. En dan ben je duurder uit dan in Nederland. Dus…… leg een groentetuin aan, ga bessen e.d. in de geschikte jaargetijden zoeken, maak het fruit uit je tuin in etc. etc.
Elektriciteit
De kosten van je elektriciteit kun je omlaag krijgen door zelf voor hout te zorgen (omgevallen bomen uit bos, op je eigen erf etc.) en te stoken met een houtkachel. Is wel heel veel werk! Kijk ook naar de andere mogelijkheden en laat je goed voorlichten! (Pelletsbrander, Berg – of Meerwarmte, Zonnewarmte! Etc . Dit is wel een behoorlijke investering, maar kan ook veel besparen.)
Vakantiegeld
In Nederland krijg je 8% vakantiegeld per jaar over je jaarinkomen= €1113. Dus bijna 1 extra maand. Dat is per maand bijna €100 meer. In Zweden krijg je wel vakantiegeld, maar dat is een reservering voor de periode dat je vakantie hebt om daaruit je maandloon te betalen.
Autokosten
In Zweden betaal je minder wegenbelasting. Toen ik er woonde, betaalde ik1/4 van het bedrag in Nederland. In mijn geval was dat in Nederland €40 per maand, dus €10 per maand in Zweden(Je betaalt het bedrag eens per jaar in één keer, opdelen in termijnen is niet mogelijk). Maar als je op het platteland woont en voor je werk veel moet reizen, kost je dat wel een heleboel aan benzine en onderhoud auto + winterbanden!. Een groot deel van de reiskosten krijg je bij veel woon-werk verkeer achteraf (bij je inkomstdeklaration) in juni van het daarop volgende jaar terug van de belastingen. N.B. Als je een nieuwe auto wilt aanschaffen, kun je die niet 100% financieren. Je betaalt zelf 20% aan!
Ziektekosten
Wat veel mensen vergeten is dat je heel veel van de ziektekosten in Zweden zelf betaalt. Behalve als je toevallig bij een bedrijf of instelling werkt waar ze een ziektekostenverzekering voor je hebben afgesloten. Dan ben je per maand maar zo’n €13,- kwijt voor het hele gezin! Als je een eigen bedrijf hebt, kun je zo’n verzekering afsluiten als je lid bent van de vereniging van eigenaren van eigen bedrijven!
Voor iemand die dit niet heeft, ziet het kostenplaatje er heel anders uit. Ik heb even op de site van de Landsting Dalarna gekeken wat de kosten tegenwoordig zijn en wat je zelf maximaal per jaar betaalt. Dit is een bedrag van SEK 11.700,- dus €1170,-. Let op! Dit geldt per persoon! Voor 2 personen ben je dus per jaar €2340,- kwijt! Dat is dus per maand €200,-- extra aan uitgaven! Uitgesplitst is dit per persoon max. € 90,- voor bezoek huisarts, fysio e.d., max. €180,- voor medicijnen, €900,-- voor tandarts (maar zijn je kosten hoger dan €1500,- dan betaal je zelf 15% over dat meerbedrag). Als je weinig ziek bent en een uitstekend gebit hebt, ben je goedkoop uit. Maar als je veel ziek bent, en je gebit ook nogal wat moet ondergaan, en het gebeurt allemaal in een korte periode, dan ben je de klos. Meestal kun je wel een regeling treffen, maar als je geregistreerd bent bij Kronofogden(Zweedse BKR), dan krijg je zeer waarschijnlijk géén regeling en als je niet kunt betalen, dan krijg je je medicijnen niet mee!!
Als we uitgaan van het ergste, ben je in Zweden dus meer geld kwijt per maand aan ziektekosten dan in Nederland( in Nederland totaal € 3120 voor 2 volwassen personen, maar je krijgt dan wel zorgtoeslag waardoor je per maand slechts €138 kwijt bent!). Kinderen krijgen net als in Nederland gratis zorg.
Kinderbijslag
In Nederland krijg je voor kinderen, geboren na 1995, de volgende bedragen per kwartaal:
0-5 jaar: €193,75. 6-11: €235,24. 12t/m 17: 276,75. In Zweden zijn de bedragen per maand(!!) als volgt: 1 kind – €105,- , 2 kinderen € 220,- , 3 kinderen €360,- (tot 16 jaar). Je krijgt in Zweden dus omgerekend per maand meer!

Het nieuwe rekensommetje wordt dus in het ergste geval als volgt:
Inkomsten minus uitgaven Nederland :
saldo(zie boven): €550 plus vakantiegeld €100 plus geen extra ziektekosten plus kinderbijslag 2 kinderen (8 en 14 jaar) €170 minus wegenbelasting €40 = €780 te besteden per maand
Inkomsten minus uitgaven Zweden :
saldo (zie boven) € 665 plus geen vakantiegeld minus €200 ziektekosten plus kinderbijslag 2 kinderen (8 en 14 jaar) €220 minus wegenbelasting€10 = € 675 te besteden per maand

Pin je hier niet op vast, maar zo heb je wel een aardige richtlijn wat betreft inkomsten en uitgaven bij minimuminkomsten in beide landen en veel kosten door ziekte e.d.. Als je nu een koopwoning in Nederland hebt met hoge kosten, dan ga je er ongetwijfeld op vooruit. Je kunt voor jezelf in ieder geval bepalen hoeveel je moet reserveren voor ziektekosten, autokosten en energiekosten. Succes ermee!!

Groeten/Hälsningar
Marjon

Sport en sportiviteit

Sinds enkele weken ga ik 3 keer per week (!!) naar een fitnesscentrum. Ik vond het hoog tijd om weer iets aan mijn conditie te doen en de overtollige kilo'tjes eraf te trainen. Heerlijk vind ik het. Na de training ga ik ook nog even de sauna in en zwemmen. Dat kan er allemaal. Wat een luxe!
In Zweden beschikte ik niet over die luxe. Ik denk dat het dichtsbijzijnde fatsoenlijke fitnesscentrum zeker zo'n 70 km van mij vandaan was, dus dat doe je niet zo gauw, vooral niet in de winter.
Wat mij opviel bij de jeugd in Zweden was dat ze bijna iedere dag, na schooltijd of aan het begin van de avond, een sport deden. Dat beperkte zich dan tot voetbal, ijshockey, paardrijden, pistool schieten, dansen. Veel meer viel er in die dorpen ook niet te beleven. Het minpunt was dat de kinderen aan het einde van de week kapot waren: een hele week vroeg uit de veren om naar school te gaan en niet eerder tot rust komen na een uur of zeven, dat eist natuurlijk zijn tol! Maar goed, het wordt ze dus bijna met de paplepel in gegoten, het sporten.

Zijn de Zweden nou echt sportief? En dan bedoel ik niet alleen fysiek, maar ook mentaal??
Ik kan natuurlijk niet voor alle Zweden spreken, alleen maar voor wat ik gezien heb in mijn omgeving en op de tv. Maar eerlijk gezegd valt mij dat vies tegen!
Ik ben heel weinig volwassen mensen tegen gekomen die echt aan sport deden. Dus met de conditie van de mensen in de regio waar ik woonde moet het wel slecht gesteld zijn!

De "mentale" sportiviteit vond ik ook nogal wat te wensen over laten. Wat mij opviel bij de bekende Zweedse sporters was dat het altijd aan iets of een ander lag als ze niet goed presteerden. Voetbalwedstrijden en andere internationale wedstrijden op sportief gebied met Zweeds commentaar wil je al helemaal niet zien! Als de Zweden tegen een ander land voetballen, ze meedoen met bijv. alpin skiën, paardrijden, hoogspringen, hardlopen etc. en de tegenpartij doet het beter, wint bijna, heeft een kans o.i.d. , dan wordt hen bijna het slechtste toegewenst dat je je maar kunt bedenken.De vreugde dat het de tegenpartij niet lukt, spat bijna van je tv-scherm af!
Nu ik weer in Nederland woon, heb ik er eens op gelet hoe het met het Nederlandse commentaar zit. En dat is, in positieve zin, toch wel wat anders. Onze beroemde sportiviteit met schaatsen, waarbij ook de tegenpartij aangemoedigd wordt, zul je in Zweden niet tegenkomen!

Het zal wel allemaal te maken hebben met de volksmentaliteit: Zweden kunnen zeer slecht tegen conflicten, commentaar en hun verlies. Als je dat combineert met hun zelfbeeld, dat ze de "beste" in de wereld zijn, dan is dat te verklaren!

Jammer, je verwacht het niet. Misschien dat ze nog eens veranderen, maar dat zal nog wel even duren! Dus ... ga je naar Zweden emigreren of woon je er net, dan weet je alvast wat je te wachten staat!

Groetjes/ hälsningar

Marjon

Recycling en vuilnis in Zweden

Er zijn heel veel zaken uit het dagelijkse huishoudelijke afval die je kunt recyclen. Dat daar verschillen in zijn tussen Zweden en Nederland , is voor veel mensen geen grote verrassing.

Al in de jaren '80/'90 viel het mij in Zweden op dat er behalve op (frisdrank-)flessen , ook op blikjes drinken statiegeld zat en dat is nog steeds zo. Je gooit dus minder snel je blikjes bij het afval en levert ze weer keurig in bij de supermarkt en je krijgt er ook nog geld voor terug.
De andere recyclebare artikelen laadde ik in ieder geval één keer per maand in de auto. Dat waren dan de gloeilampen, de batterijen, oud papier, glas én de hard-plastic verpakkingen. Bij de supermarkten in de omliggende dorpen was altijd op het naastliggende terrein een deel ingericht met containers waar je dit allemaal kwijt kon. Het staat niet mooi, zo'n lading containers, maar het is wel makkelijk omdat een gang naar de supermarkt gecombineerd kan worden met het inleveren van je recyclebare afval.
Daarnaast kon je in onze gemeente iedere maandag grofvuil, inclusief witwaren e.d., gratis kwijt bij de vuilstort in een ander dorp. Ik moest er wel 30 km enkele reis voor rijden, maar ja, in zo'n vele kilometers uitgestrekte gemeente met her en der verspreide kleine dorpjes kun je niet verwachten dat dat opgehaald wordt. Dat gebeurt trouwens ook niet in de Drentse gemeente waar ik nu woon, daar moet je het ook zelf weg brengen.

Wat ik wel eens vervelend vond is dat ik ook het dagelijkse huisvuil zelf weg moest brengen. In ons dorp werd nl. helemaal geen vuilnis opgehaald. We hadden dus ook geen huisvuilcontainers. In het verleden was dat wel zo geweest, maar de bewoners van het dorp waren het niet eens met de kosten van de vuilnisophaal, zo'n €100 per jaar. Omdat de meerderheid van het dorp dit te veel vond en van mening was dat ze dat wel zelf konden weg brengen, werd er dus geen vuilnis meer opgehaald. Een door het dorp "democratisch" genomen besluit! Je kon dit dan wegbrengen naar de wekelijkse vuilstort. Maar ja, met die hete zomerdagen begon het afval toch wel gauw te stinken. En om dan te wachten tot er weer een week om was deed niet iedereen, ik ook niet!  Ons dorp had "het voordeel" dat in het 7 km verderop gelegen dorp, dat tot een andere gemeente behoorde, afvalbakken stonden voor huishoudelijk vuil. Ik werd daar op geattendeerd door onze mede dorpsbewoners, die blijkbaar allemaal hiervoor een ritje naar dat dorp maakten. Zo kwam het dagelijkse huisvuil en de kosten van het ophalen niet voor rekening van onze gemeente, maar van de andere.

Groente- en tuinafval kon je verwerken op je composthoop. Die moest dan wel aan de eis voldoen dat die zodanig afgesloten was, dat er geen wilde dieren bij konden. En daar schortte het behoorlijk aan! De meeste mensen hadden in hun tuin een niet-afgesloten composthoop, waar niet alleen het toegestane tuin- en groente afval op terecht kwam, maar ook vlees en -botten. En die Zweden maar klagen dat er roofdieren(lees: wolven, beren, lynxen!) te dicht in de buurt van dorpen komen!
Mijn oudste hond vond die composthopen ook altijd een lekkernij! Het huis naast ons was een zgn. tweede huis zoals zoveel Zweden die hebben. Zodra de bewoners weer gearriveerd waren, ging ze een dag later al op zoek naar lekkernijen in de composthoop, want zij gooiden er ook hun barbecue-afval op! In de winter kon ik altijd makkelijk zien dat de composthopen goed bezocht werden door de "wilde dieren", allemaal sporen in de sneeuw!!

Zo zie je maar weer: het is maar net wat je gewend bent, maar soms zijn bepaalde zaken dan toch weer iets beter geregeld dan wat je gewend bent, zowel in Zweden als in Nederland.

Groetjes
Marjon

Balans na 2 jaar en 3 maanden Nederland

Wat gaat de tijd nog snel!! Ik ben al weer 2 jaar en 3 maanden terug in Nederland. Daarom maar eens even een overzicht van de ervaringen van deze afgelopen 2 jaar.
Toen ik net terug was  viel ik van de ene verbazing in de andere.
Allereerst de keuze en kwaliteit van de dagelijkse boodschappen. Na 2 weken "Nederlands" goed eten was ik van mijn al maandenlange pijn door darmproblemen af!! Ik kon weer gewoon rechtop lopen, iets wat ik door de pijn al heel lang niet meer kon! Wat een verschil in kwaliteit met de winkels in Zweden waar ik regelmatig kwam! Zeker het eerste jaar in Nederland, maar nu nog steeds, geniet ik van gewoon boodschappen doen, terwijl dat vóór de emigratie een soort noodzakelijk kwaad was. Bij een bezoekje aan een grote winkel in huishoudelijke electrische artikelen en witwaren viel mij de mond open van verbazing: wat een keuze, en allemaal artikelen waar ik in Zweden nog niet van had gehoord! En al die aanbiedingen en echte koopjes, ongelooflijk! Winkelen werd bijna zoiets al een dagje uit qua beleving!
Ik schrok wel behoorlijk van de huizenprijzen. Het huis dat ik in 2002 had verkocht, bracht nu hetzelfde op, maar dan in euro's!
Daarnaast werd ik ook opeens geconfronteerd met allemaal nieuwe benamingen en begrippen: CWI, BSN, DigiD, de vele veranderingen op allerlei gebied (zorg, huursubsidie, arbeidsmarkt, etc.). Ik voelde me af en toe een buitenlander in eigen land.
De drukte in Nederland greep me echt bij de keel. Nu woonde ik eerst aan de rondweg in een vrij grote stad met heel veel verkeer en daar werd ik niet echt vrolijk van. Waar ik ook aan moest wennen was het lopen op een harde ondergrond: na 5 jaar in het bos gelopen te hebben zijn het beton en de straattegels opeens wel heel erg hard!
Wat ik erg fijn vond was de Nederlandse humor: een journaal met grapjes erin, de humor bij bijv. de Leeuw en Raymann, maar ook gewoon met andere mensen, in de winkels, op straat etc. Dat zijn momenten dat je je realiseert dat toch gemist te hebben.
Ook de informatievoorziening, en vooral over wat er in Nederland mis gaat, vond ik verhelderend. In Zweden hoor je vaak pas iets als er een speciaal programma aan gewijd wordt. Het lijkt wel een beetje op het verschijnsel in de jaren '70/'80 toen wij programma's kregen waarin zaken aan de kaak werden gesteld. Hier hoor je gewoon op het journaal dat er onderzoek is geweest naar / wantoestanden geconstateerd zijn in etc. Openheid van zaken en de rechtstreeksheid van Nederlanders leer je weer opnieuw waarderen!
Zo langzamerhand ben ik ook weer gewend aan allerlei Nederlandse woorden. Vooral in het begin had ik vaak moeite met hoe je iets in het Nederlands zei: Sommige woorden en uitdrukkingen heb je je zo eigen gemaakt in het Zweeds, dat je weer even moet omschakelen. Raar, maar waar!

Het is goed om terug te zijn in Nederland, qua gezondheid en werk zeker, maar zoals ik al eerder schreef..... Zweden blijft trekken. Ik zal wel zien wat de toekomst brengt!

Groetjes
Marjon

Als de winter komt.......

Foto: Marjon, winter '02-'03.

Als de winter komt, dan verlang ik naar Zweden!

Vrijdag begon het hier te hagelen en later te sneeuwen, en gisteren lag er op een gegeven moment zelfs een dun laagje sneeuw. Als het dan zo wit is, niet alleen op de weg, maar ook op de daken en de landerijen, dan begint er weer wat te kriebelen. De hondjes zijn dan helemaal vrolijk: in de sneeuw happen, rennen, gek doen. Zij herinneren zich vast en zeker ook de heerlijke winters in Zweden, waar ze door de sneeuw ploegden, sporen van elanden, vossen, herten etc. volgden en in de sneeuw rolden!

Vanochtend zag ik op mijn weer-gadgets dat het in Mora -13, in Ludvika -4 en in Leksand -5 was.
En daar ben ik natuurlijk vreselijk jaloers op, want een echte winter in Nederland komt nog nauwelijks voor. Daarnaast is een winter hier heel wat anders dan in Zweden. Hier vinden wij Nederlanders het met temperaturen rond het vriespunt koud door de hoge luchtvochtigheid en de wind. In Zweden zat ik bij -15 en een zonnetje koffie te drinken in de tuin! De droge lucht daar gecombineerd met weinig wind zorgt er voor dat de winters, ook bij nog lagere temperaturen, aangenaam zijn.

Ik vind de winter in Zweden één van de mooiste jaargetijden. In die periode kun je ook, afhankelijk van waar je woont, het Noorderlicht zien. Van de week vond ik een website van een Engelse vrouw, Patricia Cowern,die sinds 1998 in Porjus, in de buurt van Jokkmokk (Norbotten) woont. Dat is mij iets te noorderlijk om te wonen, maar zij kan wel zeer regelmatig genieten van de prachtige kleuren van het Noorderlicht. Haar foto's zijn fantastisch, dus neem vooral eens een kijkje: http://www.arctic-color.com/.


Ik zou in de winter wel even een reisje naar Zweden willen maken, maar dat moet nog even wachten. Misschien volgend jaar!?
Groetjes uit een bééétje winters Drenthe,
Marjon

wolves - last of the wilds

Wolvenjacht weer in opspraak

Foto: Magnus Elander, Rovdjurscentret De 5 Stora

Het is ieder jaar hetzelfde liedje..... zodra de jacht op elanden weer geopend wordt, begint het jagersgilde over de jacht op wolven. Dit jaar heeft de nationale jagersvereniging aangekondigd dat ze van mening is dat er 18 wolven in Zweden doodgeschoten moeten worden, waarvan 6 in de provincie Dalarna.
Waarom toch die "jacht" op wolven??

In de jaren dat ik in Zweden woonde, begon de discussie in ons dorp al tijdens de jaarlijkse dorpsbarbecue in juli/augustus. Hij werd in alle hevigheid gevoerd door de mannelijke bewoners in het dorp, vooral met te veel alcohol op, want de meningen waren, gelukkig, verdeeld!

Jagers hebben last van wolven, heel veel last, vinden zij! Begrijpelijk, want er wordt met jachthonden gejaagd op de elanden. En dat je dan met je jachthond in het revier van een wolf komt, tja... logisch dat die wolf dat niet wil. Dus worden er honden aangevallen en soms ook gedood. Afschuwelijk natuurlijk voor de hond, maar dat is het risico dat de jager neemt, ook voor zijn hond!! Maar jagers hebben natuurlijk meer motieven: zo zijn er jagers die vinden dat ze door de aanwezigheid van de wolf te weinig elanden kunnen schieten. Of ze hebben gewoon gruwelijk de pest aan wolven!
Nú is het argument dat het nagestreefde, toelaatbare aantal wolven overschreden is. Reken maar dat als ze geen toestemming krijgen, er weer heel wat wolven op "onverklaarbare" wijze zullen verdwijnen!

Ik kan het nooit laten om mij te mengen in de Zweedse discussies(in de Dalademokraten) op internet. En die zijn vaak heftig; het is af en toe zelfs schokkend om te lezen wat wolfhatende jagers schrijven over/aan degenen die vinden dat de wolven met rust gelaten moeten worden!
Gelukkig zijn er nog genoeg wolvenminnende jagers en "gewone" burgers. Want de wolf is een van nature schuw dier, dat nooit zomaar een mens zal aanvallen. Zie als bewijs de bijgaande foto van een ontmoeting in het wild tussen mens en wolf!

Bij mij in de buurt waren ook wolven. Fantastisch, wat een prachtdieren! Een dorpsbewoonster heeft zelfs een keer een (bijna) ontmoeting met een wolf gehad op ons bevroren meer! En ikzelf heb een wolf van zo dichtbij gehoord, dat ik snel rechtsomkeert maakte op mijn wandeling met de honden.

Kijk eens voor mooie foto's van de roofdieren, waaronder de wolf, in Zweden op: http://www.de5stora.se/. De "5" staat voor de beer(björn), de wolf(varg), de lynx(lodjur), de veelvraat(järv) én de mens(människa) !

Met vriendelijke groet,

Marjon

Met je billen bloot!?

Afgelopen week was ik bij een zgn. alternatieve genezer, waarvan de kosten betaald worden door mijn zorgverzekeraar. Omdat wij ook mijn medische geschiedenis doornamen, kwamen we o.a. op de darmproblemen die ik in Zweden heb gehad. Ik heb twee keer, vlak achter elkaar, in het ziekenhuis in Falun gelegen met een fikse darmontsteking. Na mijn ontslag uit het ziekenhuis moest ik een afspraak maken in een ander ziekenhuis voor een darmonderzoek. Die afspraak vond een maand later plaats.

In de brief die ik had gekregen stond dat ik een middel bij de apotheek moest halen(kosten: bijna 10 euro) om mijn darmen schoon te maken. 24 uur voor het onderzoek moest ik de eerste dosis innemen, en 12 uur later nog een keer.
Ik heb nog nooit zoiets smerigs gehad. 's Ochtends heeft het mij 15 minuten gekost om het glas met water + het opgeloste middel naar binnen te krijgen, waarbij ik na iedere slok bijna over mijn nek ging. 12 uur later nog een keer zo'n dosis, maar toen heb ik echt alles er weer uitgespuugd. De hele dag verder niets dan vloeibaar voedsel (vruchtendranken zonder vezels e.d. erin) en de ochtend van het onderzoek nuchter naar het ziekenhuis.

Maar goed, de volgende ochtend kwam ik na een uurtje rijden in het ziekenhuis. Ik moest mij volledig uitkleden en vervolgens een witte t-shirt, witte sokken en een grote ouderwetse, witte herenonderbroek ,allen met landsting Dalarna-opdruk!, van het ziekenhuis aantrekken. Toen ik de verpleegster verbaasd aan keek, legde zij mij uit dat ik de onderbroek achterstevoren, dus met de gulp aan de achterkant, moest aantrekken! Het was maar goed dat ze mij daarna alleen liet, want ik heb echt staan gniffelen in dat hokje.

Toen kwam het onderzoek. Op een tafel liggend werd de slang in mijn anus gedaan, door de gulp-opening! Daarom dus die achterstevoren aangetrokken heren-onderbroek, want stel je voor dat je iemands blote billen ziet!!

Achteraf heb ik er heel erg hartelijk om moeten lachen en ik heb natuurlijk ook de vergelijking met Nederland gemaakt. Want hier hoef je niet 24 uur van te voren op een sapdieet en gore middeltjes slikken om je darmen schoon te maken. Ik spreek uit eigen ervaring: Je gaat nuchter naar het ziekenhuis, krijgt een klisma en dan het darmonderzoek, met je billen bloot! Een stuk makkelijker en minder gecompliceerd, dacht ik zo!!

Zweedse nationalisten

Foto: SVT, Faktum (2006)


Op de één of andere manier raak ik altijd geschokt als ik iets lees of zie van de Zweedse nationalistische, vreemdelingvijandige, racistische politieke partijen “Nationaldemokraterna”en “Sverigedemokraterna”.
Gisteren was ik op Youtube filmpjes aan het zoeken om op mijn hyves en mijn blogs te plaatsen. Tot mijn grote verbazing vond ik nogal wat filmpjes(onder “Sverige” en “ Svenskarna”) van bovengenoemde partijen, die alle buitenlanders het land uit willen hebben, oftewel “Zweden voor de Zweden” . Ik heb een paar van de filmpjes bekeken en ik werd er weer helemaal beroerd van. En toevallig (?) kwam er ‘s avonds een documentaire op SVT2, “En som alla – alla som en” over Landskrona(westkust Zweden), haar buitenlanders en de Sverigedemokraterna (SD).
Waarom toch die geschoktheid?? Ik denk dat het met een aantal zaken te maken heeft. In de eerste plaats ben ik zelf buitenlander in Zweden geweest, met de aan den lijve ondervonden discriminatie op de arbeidsmarkt. Dat is ook één van de redenen dat buitenlanders hun achternaam massaal veranderen in een Zweedse achternaam. Ten tweede is de raszuivering al in Zweden vanaf 1918 in de praktijk gebracht tot in de jaren zeventig van de 20ste eeuw. Onder “raszuivering” in Zweden valt o.a. dat meisjes uit de “asociale” klassen gesteriliseerd werden om te zorgen dat er geen “rasonzuivere of rasonwaardige” Zweden bij kwamen. Ook de Samen (Sami, vroeger bekend onder de naam "Lappen") ontkwamen niet aan onderzoeken en zijn lang bestempeld geweest als een onwaardig "ras". 

In Nederland hebben wij natuurlijk ook zulke partijen, de PVV zit zelfs in het parlement (in Zweden is dit de SD nog niet gelukt). Het verontrust mij natuurlijk wel, maar hier ben ik geen buitenlander. Alhoewel….mijn "wortels" liggen ook in het Duitsland, België en Frankrijk van eeuwen geleden. In Nederland heb ik altijd het idee dat wij er bewuster mee omgaan en ook daadwerkelijk proberen iets tegen het racisme te doen en integratie te bevorderen. Toch heb ik ook wel gemerkt, sinds ik weer in Nederland woon, dat er best wel veel Nederlanders zijn die vooroordelen hebben richting buitenlanders en integratie zien als iets dat alleen moet komen van de buitenlanders en niet van de Nederlanders.
Ben ik te somber over Zweden of te optimistisch over Nederland? Laat me weten hoe je erover denkt!
Wie “En som alla – alla som en” wil zien kan de documentaire op internet bekijken(http://www.svt.se ).

Aurora Borealis, Het Noorderlicht

Zweedse belastingbetaler financiert ongewild de internationale “Scientology” beweging

Uppdrag Granskning kwam gisteren weer eens met een interessante reportage. Ditmaal over organisaties binnen de Scientology-beweging in Zweden, die door de Zweedse belastingbetaler ongewild gefinancierd worden. De Scientology-beweging is een nogal omstreden religieuze beweging die mensen veel geld kost, hen zou hersenspoelen en vaak gezien wordt als een gevaar voor de vrije democratie .
In de een uur durende reportage kwam de kijker te weten dat organisaties als “Riksorganisationen Drogfritt Sverige” (De Rijksorganisatie voor een drugsvrij Zweden), “Kommittén för mänskliga rättigheter” (Het comitee voor de rechten van de mens) en “Narconon” (een gezondheidszorg-organisatie om van drugs af te komen) tot de internationale Scientology-beweging behoren met haar hoofdkantoor in de VS. Nou is dat misschien wel even schrikken, maar erger is dat meer dan de helft van alle Zweedse gemeenten, nl. 156 van de 290, in de afgelopen 5 jaar in totaal meer dan 1 miljoen euro aan deze organisaties heeft betaald.
Hoe?? Eigenlijk heel simpel. Narcoton wordt ingehuurd bij het afkicken van drugsverslaafden, het komitee voor de rechten van de mensen wordt gefinancierd omdat zij zich bezig houden met de rechten van psychiatrische patienten, en de rijksorganisatie voor een drugsvrij Zweden wordt ingehuurd door de Zweedse (bijna uitsluitend) gemeentelijke scholen voor het geven van voorlichting e.d. Een deel van de inkomsten van deze organisaties, ongeveer 10%, wordt doorgesluisd naar de internationale Scientology-beweging. Verder zagen we o.a. interviews met ex-leden in zowel de VS als in Zweden, artsen en gemeenten. Bijna geen enkele gemeente had ook maar enig onderzoek gedaan naar deze organisaties en wist daardoor ook niets van de banden met de internationale beweging. Ongetwijfeld zal hier nu wel verandering in komen!
Ook in Nederland is de Scientology-beweging actief. In Amsterdam is er de Lafayette School, die werkt met de studiemethode van Lafayette Ron Hubbar (oprichter beweging). Ook is er een huiswerkbegeleidingsinstituut dat werkt met deze studiemethode. In Zutphen is er het afkickcentrum Narconon dat werkt met het drugsvrije-afkickprogramma van Hubbard.
Wil je de reportage zien?? Kijk dan op : http://www. svt.se >samhälle och dokumentär > uppdrag granskning, uitzending 1-10-2008.

"Buitenlanders"

Toen ik nog in Zweden woonde, ging ik een keer voor een sollicitatiegesprek naar Orsa. Na mijn gesprek ging ik nog even in een plaatselijk café-restaurant wat nuttigen en tot mijn verbazing en blijdschap zaten daar allemaal "gekleurde" medemensen.
De nuchtere Nederlander die dit leest, denkt natuurlijk: ja, wat is daar zo bijzonder aan?? Voor mij was dat bijzonder omdat je in de gemeente waar ik woonde, slechts een enkele keer gekleurde medemensen zag. Die werden dan ook vaak aangestaard door de Zweden, wat mijzelf trouwens ook wel overkwam als ik (met een Nederlander) Nederlands sprak.

Hoe kom ik daar nu zo op??  Het is zo leuk om hier in Nederland overal 'gekleurde' medemensen te zien. Dan merk je op een gegeven moment dat het normale Nederlandse, gekleurde straatbeeld zo "gewoon" is geworden, dat je het na een poosje mist als je in een land woont waar je dat niet zo vaak ziet.

Door dit soort dingen word je je weer eens bewust dat voor ons "normale" dingen helemaal niet zo normaal zijn in een ander land of andere situatie!
Groetjes
Marjon

Informatie van de provincie Dalarna - Successtory!! ??

Vandaag kreeg ik in mijn emailbox de maandelijkse nieuwsbrief van Dalarna.se. Daarin werd ook deze keer weer aandacht besteed aan het projekt “Flytta till Dalarna” (verhuizen naar Dalarna). Na de emigratiebeurs in maart jl. in Utrecht , waar ook Dalarna vertegenwoordigd was, zijn er al 7 families uit Nederland naar Dalarna verhuisd en komen er in de herfst nog eens 7 families. En er stond een succestory in van een Nederlander die binnen 2 maanden Zweeds leerde en zijn SFI(Zweeds voor buitenlanders) haalde, en daarna op 1 dag een huis en een baan regelde. Heel erg mooi, toch??

Toch een paar kanttekeningen.
De mijnheer in kwestie is schoonmaker van beroep en heeft direkt een baan gekregen als schoonmaker. Daar is natuurlijk niets mis mee, maar het is in Zweden net als in Nederland wel zo, dat dit soort banen vaak overblijven voor de “buitenlanders” (Mijn ervaring: in Zweden nog erger). Ik zelf en vele buitenlanders in Zweden die ik ken (ook van Europese afkomst) hebben heel veel moeite (gehad) om een baan te krijgen op een “hoger” niveau. Verder heeft deze mijnheer gelukkig heel snel een woning kunnen krijgen in Ludvika. Nou ken ik de plaats Ludvika en ik zou daar niet willen wonen. Maar goed, dat is persoonlijk. Wat met dit artikel “Snabba ryck när holländare flyttar till Dalarna “ aangetoond wil worden is, dat Nederlanders heel snel kunnen zijn in hun beslissingen en stappen, in dit geval m.b.t. het leren van de taal, het vinden van een baan en huis en het verhuizen naar Dalarna. Ik hoop uiteraard voor deze mijnheer en zijn familie dat alles goed voor hen verloopt.

Ik wil er voor waarschuwen dat je niet moet denken dat het allemaal zo makkelijk gaat. Voor veel mensen is het echt heel moeilijk om een baan te krijgen en te houden. Daarom ook nog maar even de volgende opmerkingen herhalen van enkele mensen die alles van Zweden weten: Zweden zitten niet echt te wachten op buitenlanders die hun banen “overnemen”, je maakt de meeste kans met een eigen bedrijf dat levensvatbaar is en zorg ervoor dat je voor zeker een jaar geld achter de hand hebt!!
Een gewaarschuwd mens telt voor twee!!

Heimwee??

Als ik mijn laptop opstart dan krijg ik de foto met vallende sneeuw te zien. Dan krijg ik iedere keer een beetje heimwee. Maar ik geniet ook van de foto en dan waan ik me weer een beetje in Zweden.  
Deze site heeft niet voor niets de naam "Zweden-haatliefde verhouding". Vijf jaar in Zweden wonen lijkt natuurlijk niets op een mensenleven, in mijn geval tot nu toe 56 jaar. Maar, en dat kan ik niet ontkennen, het heeft een enorme impact op mijn leven gehad. Het was er mooi, fantastisch, en dat beeld wil ik graag vasthouden. Het moeilijke van die jaren wil ik niet vergeten, dat krijgt steeds meer een plek, in positieve zin. Want ik heb er veel van geleerd.

Dus, hoe zit dat nou, plaag ik mezelf er mee??
Mijn conclusie is: nee. Ik geniet iedere keer weer van de foto's, ik vind het leuk om met dit blog bezig te zijn, om contacten met Zweedse vrienden te onderhouden. Ik blijf de ontwikkelingen in Zweden volgen omdat ik wil weten hoe het er gaat.

Het land blijft trekken. Het is een soort virus waar je mee besmet bent. Op dit moment wil ik niet terug, omdat ik daar geen rooskleurige toekomst op kan bouwen en de gezondheidszorg nog niet goed genoeg is. Dat is voor mij een hard feit. Maar als de tijd rijp is, wil ik er wel weer gedeeltelijk wonen. De basis blijft dan Nederland en ik ga dan naar Zweden naar mijn eigen huisje om er te overwinteren in de fantastische Zweedse winters en het mooie voorjaar!!

Dat is toch een mooi vooruitzicht??

Hulp via internet om zelfmoord te plegen!!

Gisterenavond naar "Uppdrag Granskning" (http://www.svt.se/) gekeken. Ging over hulp via internet om zelfmoord te plegen. In Zweden lukt het jaarlijks 1500 mensen (Nederland ook, maar wij hebben 2 keer zoveel inwoners!!). Er zijn dus diverse sites waar mensen allerlei tips krijgen hoe ze er voor kunnen zorgen dat hun zelfmoordpoging lukt. De jongen die het op deze manier lukte (Bijan, 23 jaar) had wel eerder aangeklopt bij instanties om hulp bij zijn psychische problemen, maar die niet gekregen(bij de kinderkliniek waar hij eerder voor een tumor in zijn been was behandeld, maar hij werd weggestuurd omdat hij inmiddels boven 18 was). Aan het einde van het programma in een interview met deskundigen werd ook wel min of meer toegegeven dat er geen goede hulp is voor mensen om te voorkomen dat ze uiteindelijk zelfmoord plegen.
Na het programma kunnen mensen altijd met de makers chatten en daar viel me weer op dat veel mensen klagen over de slechte psychiatrische hulp in Zweden. Nou heb ik daar eerder, toen ik nog in Zweden woonde, een reportage over gezien en ook gehoord dat als je bijv. opgenomen wordt, je blij mag zijn dat je binnen een half jaar echt contact krijgt met een beschikbare psychiater. Er zijn trouwens erg veel mensen die het in klinieken nog lukt zelfmoord te plegen.
Niet een echt vrolijke reportage, maar toch wel weer goed dat Uppdrag Granskning daar aandacht aan besteedt. Zo gaat het vaak met hun programma's, zij zijn er dan de "oorzaak"van dat dingen worden opgepakt.
Lycka till, Sverige! (Ik wens je succes, Zweden) met deze opgave!

BERENJACHT IN VOLLE GANG

Op 21 augustus jl. is de jaarlijkse berenjacht weer geopend. Dit jaar mogen de jagers in heel Zweden in totaal 233 beren schieten. Roofdiervrienden vinden dit te veel, terwijl de jagers zelf er nog veel meer hadden willen schieten.

Volgens de laatste berekeningen, van voorjaar 2005, zijn er tussen de 2350 en 2900 beren in Zweden. Dat is ook wel eens minder geweest: in het begin van de 19e eeuw was de beer bijna uitgeroeid.

Behalve de legale jacht, is er ook de illegale jacht. Het aantal beren dat op die manier geschoten werd, was tot nu toe ongeveer even groot als de legale jacht. Omdat het aantal legaal te schieten beren dit jaar verhoogd is, hoopt men dat daardoor de illegale jacht zal afnemen.

De beer is in wezen een schuw en niet agressief dier. Omdat er zoveel op hem gejaagd wordt, is hij nog schuwer geworden. De beer is alleen maar gevaarlijk als hij aangeschoten is of op een andere manier verwond. En natuurlijk als ZIJ jongen heeft, maar dat geldt voor alle (roof)dieren.

In Dalarna is gisteren de 15e beer in die provincie afgeschoten, iets ten noorden van Orsa.

De jacht duurt nog tot 15 oktober, dan worden de beren weer met rust gelaten en kunnen ze zich op hun winterslaap voorbereiden.

Bronnen:

Dagens Nyheter (http://www.dn.se/) en Dalademokraten(http://www.dalademokraten.se/)

Foto's: Dagens Nyheter

Oud en dement in Zweden

Je zal maar oud en dement zijn en in Zweden wonen. Vanochtend stond er in de Dagens Nyheter dat vorig jaar 45.000 ouderen van boven de 75 jaar die dement zijn, geneesmiddelen kregen die eigenlijk bedoeld zijn voor mensen die aan schizofrenie lijden of manisch depressief zijn. Het gaat dan om de middelen Risperdal, Zyprexa en Haldol.
Het is een schandaal, zegt Yngve Gustafson die professor en hoofdarts in de geriatrie is aan de universiteit van Umeå. Ondanks het feit dat zowel onderzoekers als geneesmiddelenfabrikanten in verschillende landen waarschuwen voor het gebruik, gaan artsen nog steeds door met voorschrijven van deze middelen.
Sinds het jaar 2000 is het voorschrijven van deze geneesmiddelen aan demente ouderen toegenomen met 25%, en het aantal stijgt nog steeds volgens de verkoopstatistieken van de zweedse staatsapotheek. Ingvar Karlsson, die docent in de psychiatrie is bij het Sahlgrenska universiteitsziekenhuis, zegt dat één van de redenen is dat het verplegend personeel een ”draaglijke werksituatie” wil. De tweede reden is onkunde van artsen en verplegend personeel.
Uit diverse grote studies blijkt dat toediening van deze middelen als gevolg heeft, dat ouderen 3 tot 4 keer groter risico lopen om te overlijden, een stroke te krijgen of te vallen.

Bron: Dagens Nyheter (http://www.dn.se/)

Elandensporen op het ijs