Het leuke aan (vreemde) talen is dat je niet alleen bezig bent de taal te leren en te beheersen, maar dat je de bewuste taal ook gaat vergelijken met je moedertaal. En dan ontdek je nogal eens dat die andere taal soms wat logischer is dan je eigen taal.
Neem maar eens het simpele zinnetje: mijn tweede kleindochter is geboren. Nou is dat in dit geval ook nog helemaal waar, ik ben voor de tweede keer oma geworden. Als je wel weet dat ik een zoon en een dochter heb, maar niet weet wie van de twee de dochter heeft gekregen, dan vraag je je af: is dat een kind van je zoon of je dochter?
In het Nederlands moet je dat uitleggen, in het Zweeds niet. Zulke verschillen vind ik nou leuk!
Mijn tweede kleindochter is de (tweede) dochter van mijn dochter. In het Zweeds zeg je dan dotterdotter (dochterdochter). Als het kind de dochter van mijn zoon zou zijn, dan zeg je sondotter (zoondochter). Erg simpel, maar heel duidelijk.
Mijn kleinkinderen zullen in het Nederlands oma tegen mij zeggen. Maar ze hebben twee oma's. Ook hiervoor heeft het Zweeds die praktische oplossing: je bent óf mormor, óf farmor: oma van moeders kant of oma van vaders kant. Opa's zijn morfar of farfar: opa van moeders kant of opa van vaders kant.
Zoals je misschien al is opgevallen komt eerst de relatie tot de persoon in de eerste graad, nl. dotterdotter en sondotter, mormor en farmor en dan de relatie tot de persoon in de tweede graad(dotterdotter, sondotter, mormor en farmor).
De Zweden doen dit niet alleen bij verwantschappen in de rechte lijn, maar ook bij aanverwantschap. Een tante van moeders zijde(zus/schoonzus) is een moster en een tante van vaders zijde een faster. Moster is de samenstelling van mor(moeder) en syster(zuster) en faster van far(vader) en syster (zuster). Het zelfde geldt voor oom: morbror(broer/zwager van moeder) en farbror(broer/zwager van vader).
Trouwens, 'mor' en 'far' zijn ingekorte woorden van 'moder' en 'fader'. En dat spreek je nagenoeg hetzelfde uit als het Nederlandse moeder en vader.
Ik heb er dus een dotterdotter bij en ben voor de tweede keer mormor!!
Groeten/Hälsningar
Marjon